Güneş takip sistemi, güneşi doğudan batıya otomatik olarak takip ederek panellere düşen ışığı dik bir açıyla tutarak elektrik enerjisi üretiminde verimi artırmayı amaçlar. Bu sistemler, güneş panellerinden elde edilen elektrik enerjisinde %40'a kadar artış sağlayabilir.

Takip sistemleri sayesinde güneş pili sisteminde verimi %40 oranına kadar artırmak mümkündür. Bu sistemler, yıl boyunca tüm mevsimlerde güneşin konumunu izleyerek enerji kayıplarını en aza indirir.

Güneş enerji sistemlerindeki verimi etkileyen faktörlerden biri, sabit panellerin güneş ışınlarına dik konumda olmamasıdır. Bu sebeple, verim kaybının önüne geçmek için en etkili yöntemlerden biri, verimliliği %40'a kadar artırabilen güneş takip (solar tracker – güneş izleyici) sistemleridir.

Sabit sistemlerin güneye bakması önemlidir, çünkü bu enerji verimliliğini artırır. Ancak, tracker ges sistemleri (ges takip sistemi), güneşten yararlanma süresini gün boyuna taşıyarak verimliliği bir adım öteye taşır. Güneş takip sistemi sayesinde, güneş enerjisinden gün boyunca tam olarak istifade edilebilir, kaybolan enerji tekrar sisteme kazandırılır ve verim artar.

Eksen ve Kontrol Yöntemlerine Göre Sınıflandırma:

• Eksen Sayısına Göre:

  1. Tek Eksenli Kontrol Sistemleri: Paneller sadece tek bir eksende hareket eder, verimliliği yaklaşık %20-25 oranında artırabilir.
  2. Çift Eksenli Kontrol Sistemleri: Güneşin konumunu belirten iki açı ile takip edilir, verimlilik %30-40 oranlarında iyileştirilebilir.

• Kontrol Yöntemine Göre:

  1. Pasif Kontrollü Sistemler: Algılayıcılar tarafından sağlanan konum bilgisi ile çalışırlar. Işığa duyarlı algılayıcılar veya özel geliştirilmiş algılayıcılar olabilir.
  2. Aktif Kontrollü Sistemler: Matematiksel algoritmalar kullanılarak güneşin konumu belirlenir. Daha karmaşık yapıya sahiptir, ancak daha güvenilirdir.

Çalışma Şekilleri:

Pasif Kontrollü Sistemler

Güneş panellerinin ışığın yoğun olduğu yöne yönlendirilmesini sağlayan kapalı çevrim çalışan sistemlerdir. Algılayıcılar, ışığa duyarlı algılayıcılar veya özel algılayıcılar kullanarak günün değişen saatlerine göre ışığın yoğun olduğu yönü algılar ve buna göre sinyal üreterek sistemi kontrol eder.

Avantajları, karmaşık olmayan algoritmaları içermesidir. Ancak, kullanılan algılayıcılar çevresel koşullardan etkilenebilir, bu da hatalı ölçümlere ve sistem kararsızlığına neden olabilir.

Aktif Kontrollü Sistemler

Herhangi bir algılayıcı kullanılmadan, matematiksel algoritmalar yardımıyla elde edilen konum bilgisi ile çalışan açık çevrim takip sistemleridir. Güneş'in konumu matematiksel olarak modellenebilir, bu modele göre açı değerleri kontrol değişkenlerini oluşturur.

Daha karmaşık yapıları vardır, ancak daha güvenilir sonuçlar sağlar. Dış koşullardan etkilenmeyen algılayıcıları sayesinde güvenilirdir ve hava koşulları ne olursa olsun panelleri sürekli olarak dik ışın alacak şekilde konumlandırabilirler.

Tek eksenli veya çift eksenli olarak tasarlanabilirler. Çalışma şekilleri sürekli çalışma ve parçalı çalışma olmak üzere iki türdedir. Sürekli çalışmada güneşin konumu anlık takip edilir, parçalı çalışmada ise belirli zaman aralıklarıyla güneşi takip ederler.

Enerji tüketimi önemli bir parametredir. Özellikle büyük sistemlerde kontrol sistemleri, güneş takibini şebeke bağlantısıyla veya parçalı kontrolle gerçekleştirir.

Enerji Tüketimi ve Rüzgara Karşı Koruma:

Güneş takip sisteminin enerji tüketimi önemli bir parametredir. Kontrol sistemleri doğrudan şebekeden veya parçalı olarak beslenerek enerji tüketimini optimize eder. Ayrıca, güneş takip sistemleri olumsuz hava koşullarında (yüksek rüzgar gibi) panelleri rüzgardan en az etkilenecek konumda sabitleyerek olası hasarlara karşı koruma sağlar.